G jak głębia ostrości

Głębia ostrości (przedmiotowa) - strefa lub zakres zadowalająco ostrego odwzorowania (pozornej ostrości) na zdjęciu przedmiotów. Zakres ten obejmuje obszar przed i za obiektem, na który została nastawiona ostrość. Głębia ostrości zależy od wartości przysłony, ogniskowej obiektywu i odległości aparatu od fotografowanego obiektu (odległości przedmiotowej). Przeczytaj artykuł: Głębia ostrości w praktyce i w teorii.

(definicja i poniższe fragmenty z artykułu M. Pawlaka - źródło: www.fotografuj.pl)

Rekomendowany artykuł naprawdę warto przeczytać, są tam również zdjęcia obrazujące poszczególne przypadki ustawień, a poniżej kilka najważniejszych zagadnień w skrócie na zachętę:-)

    Głębia ostrości w praktyce i w teorii

Autor: Marcin Pawlak

Ale czym właściwie jest głębia ostrości?

Aparat fotograficzny jest w stanie idealnie ostro zarejestrować jedynie obiekty znajdujące się w ściśle określonej odległości od płaszczyzny matrycy lub filmu. Oznacza to, że teoretycznie na zdjęciu ostra może być jedynie płaszczyzna równoległa do płaszczyzny filmu lub matrycy. A zatem możemy wykonać ostre zdjęcie gazety, ale bardziej przestrzennego obiektu, np. jabłka, już nie. Nietrudno zauważyć, że stwierdzenia powyższe stoją w rażącej sprzeczności z codzienną praktyką – każdy wykonał lub widział zdjęcie na którym ostre jest wszystko, od pierwszego planu po horyzont. Równie często spotykamy zdjęcia, na których ostre są przedmioty znajdujące się w pewnym zakresie odległości od aparatu, niekiedy zaś wszystko jest niemal jak w teorii – ostro przedstawiona jest jedynie wąska płaszczyzna prostopadła do osi przechodzącej przez obiektyw aparatu. Skąd się bierze to zjawisko?? 

To właśnie ową strefę ostrego widzenia nazywamy głębią ostrości. 

Dlaczego jednak podobnego zjawiska nie zauważamy w naocznych obserwacjach? Po prostu ludzki wzrok ma tę cechę, że zawsze „ustawia ostrość” na obiekt znajdujący się w centrum naszej uwagi. Jest to działanie mimowolne, dlatego na co dzień nie zwracamy na nie uwagi. Możemy je jednak zaobserwować, próbując jednocześnie patrzyć np. na kwiat stojący na okiennym parapecie oraz znajdujące się z nim w jednej osi, daleko za oknem drzewo. Przekonamy się, że nie sposób jednocześnie widzieć obu tych obiektów ostro – zawsze obraz bądź drzewa, bądź kwiatu będzie rozmazany. 

Kontrola zakresu ostrości 

Głębia ostrości zależy od kilku czynników: 

• wartości przysłony (wielkości otworu względnego),
• ogniskowej obiektywu,
• odległości od fotografowanego motywu.

Praca przysłoną 

Głębię ostrości najłatwiej jest zmieniać, operując otworem przysłony. Tak jest po prostu najwygodniej, gdyż nie wymaga to ani zmiany miejsca, z którego fotografujemy, ani ogniskowej. Głębia ostrości jest tym mniejsza, im większy jest otwór przysłony, dlatego np. w fotografii portretowej, gdzie pożądane jest rozmycie tła, stosuje się obiektywy o dużym otworze względnym (f/1.4, f/1.8)

Wykorzystanie ogniskowej 

Im krótsza jest ogniskowa obiektywu, tym większa jest głębia ostrości. To właśnie dlatego przedmioty fotografowane długim teleobiektywem zwykle wydają się „wycięte” z tła – po prostu elementy znajdujące się przed i za nimi są na zdjęciu zupełnie nieostre. Z kolei obiektywy szerokokątne mają bardzo dużą głębię ostrości, co pozwala na wyraźne odwzorowanie na zdjęciu planów zarówno bliskich, jak i dalekich, a to szczególnie przydaje się przy fotografowaniu krajobrazów. 

Wpływ odległości 

Głębia ostrości zależna jest od dystansu do fotografowanego obiektu. Im dalej znajduje się on od obiektywu, tym większa jest głębia ostrości. Głębia ostrości rozciąga się przy tym niesymetrycznie względem punktu, na który ustawiona jest ostrość i za nim jest znacznie większa niż od strony aparatu.